19-21 Mart 2018 yılında Aksu ilinin Gegeli köyünde III Uluslararası Terekeme Çarşambası Folklor Şöleni yapılmıştır. Şöleni MİRAS Kültürel Mirasın Araştırılmasına Destek Derneği ve Gegeli köyü Hakikat Musayev okulundaki Terekeme Folkloru Araştırma ve Uygulama Derneği yapmıştır. Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı İsmayıllı Bölgesel Kültür ve Turizm İdaresi, Aksu Valiliği, Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Folklor Enstitüsü, AzGranata ve Allprint şirketleri şölene desteklemişler.
Önce Gegeli köyü Hakikat Musayev okulunun öğrencileri için Prof.Dr. Kübra Aliyeva dekoratif çeten (köylüler “çığ” diyorlar) sanatını öğretmek amacıyla üstad dersi yapmıştır. Derse öğrencilerle yanısıra, köylüler ve şölene gelen misafirler de katılmışlar. Azerbaycan’ın meşhur keçe ressamı Mehriban Aliyeva keçe sanatı üstad dersi yapmış, keçenin süs örneği gibi yapılması yöntemlerini göstermiştir.
Şölen meydanında kurulmuş sergide önceki Terekeme Çarşambası Şölenleri zamanı Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan fotoğrafçılarının çektiği fotolar, karma resim eserleri, Nergizava antik nekropolundan bulunmuş arkeolojik eserler, köy sakinlerinin yaptığı çeşitli el sanatları, palaz ve halılar, terekeme çadırı, yufka ve gözleme yapılışı gösterisi yapılmıştır.
Şöleni MİRAS Kültürel Mirasın Araştırılmasına Destek Derneğinin başkanı Dr. Fariz Halilli açarak Aksu’nun en büyük köyü Gegeli’de böyle bir uluslararası festivalın yapılmasının öneminden konuşmuştur. Bu şölende Azerbaycan’ın folklor grubları ile yanısıra, Türkiye, Gürcistan, Rusya ve İran’ın da çeşitli folklor ekibleri katılmışlar. Azerbaycan’ın soyut kültürel miras örneklerinin UNESCO listesine alınmasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mehriban Aliyeva’nın desteğini hatırlatan Fariz Halilli, Terekeme Çarşambası geleneklerinin de dünyaca önemli folklor örneği gibi listeye alınacağına inandığını belirtmiştir. O, şölene destek olan hem kurumlara, hem de Aksu’lu aydınlara teşekkür etmiştir.
Aksu Valisi Enver Seyidaliyev Terekeme Çarşambası folklor şölenine başarılar dilemiş, bundan sonra da şölene destek olacaklarını belirtmiştir. Köy turizminin öneminden konuşan Enver Seyidaliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in bölgelerin ekonomik ve kültürel gelişimine desteğinin sonucu olarak köyün su ve yol sorununun yakın zamanlarda çözüm bulacağını da köylülere duyurmuştur.
Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Folklor Enstitüsünün araştırma görevlisi, Dr. Afag Mustafayeva şölene Enstitünün müdürü, akademik Muhtar İmanov’un tebrik mektubunu okumuş ve başarılar dilemiştir. Türkiye Cumhuriyeti Kars Kafkas Üniversitesi Kültür İdaresinin müdürü Çetin Adıgüzel, Rusya Federasyonu Derbent Azerbaycan Devlet Dram Tiyatrosunun başkanı Firdousi Askerov, Gürcistan “Dostlar için Gürcistan” Birliğinin başkanı Tamara Basilaşvili, İran Aşıklar Birliği’nin üyesi Ustad Arif Hamidi, Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Mimarlık ve Güzel Sanatlar Enstitüsünün bölüm başkanı Prof.Dr. Kübra Aliyeva ve Gegeli köyü Hakikat Musayev okulunun başkanı Sabit Abdullayev şölen katılımcılarını selamlamıştır.
Şölen iki gün boyunca folklor grublarının gösterileriyle devam etmiştir. Gegeli köyü Hakikat Musayev okulundaki Terekeme Folkloru Araştırma ve Uygulama Derneğinin öğrenci üyeleri folklor gösterisi yapmışlar. İsmayıllı ilinin Lahıc Folklor ekibi kendine özgü ifa uslubu ile lahıc folklorunu sunmuştur. Özellikle “Ben bakırcıyım” programı izleyenlerin ilgisine sebep olmuştur. Aksu Hançoban folklor ekibi tüm şölen boyunca kendi müzik üslubuyla seçilmiştir. Rusya Federastonu Derbent Azerbaycan Devlet Dram Tiyatrosunun oyuncuları özel bayram konseri ile sunum yaparak Nevruz geleneklerini yeniden canlandırmışlar, köy sakinleri ile birge interaktif şou göstermişler. MİRAS Musiki ekibinin üyeleri Ruslan Adgözelov ve Cahandar Mikayılovun ifasında halk mahnıları seslendirilmiştir. MİRAS üyelerinden oluşan "İnciler" gurubu mimar, modelyer-ressam Lalender Novruzovanın milli giyim koleksiyonundan örnekleri, "Terekeme" ve "Yallı" danslarını koreograf Rasime Ahmedovanın yapımında, Gülşen Hüseynovanın organizasyonu ile sunulmuştur. Milli giyim sergisi MİRAS Musiki ekibinin başkanı Ruslan Adgözelovun muğam üzerinde canlı "Sarı gelin" şarkısı ile yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Kars Kafkas Üniveristesinin öğretim görevlisi Çetin Adıgüzel Azerbaycan halk müziklerini ifa etmiştir. Gürcistan Cumhuriyeti Sameba müzik gurubu gürcü halk müziklerinden oluşan geniş program, İlori Uşaq Folklor gurubunun üyeleri ise gürcü dansları sunmuşlar. İran Aşıklar Birliğinin üyesi Üstad Arif Hamidi ve kadınlardan oluşan def gurubunun ifası şölene renk katmıştır. Aşık Amil Bicolu ve Aşık Rıza terekemelerin ruhunu okşayan saz havaları sunmuşlar. Azerbaycan Devlet Kültür ve Güzel Sanatlar Üniversitesinin öğrencilerinin gösteri, müzik ve dansları büyük ilgi görmüş, köy sakinleri de programa katılmışlar.
Şölen günlerində misafirler Aksu’da olan AzGranata şirketinin gıda endüstrisi fabrikasında olmuşlar. Onları fabrikanın ürünlerini denemeğe davet etmişler.
Misafirler daha sonra Azerbaycan’ın en iyi konservasyon yapılmış arkeolojik kazı sahası olan Orta Çağ Aksu şehri arkeolojik turizm alanı ile tanışmışlar. Dr. Fariz Halilli onlara Aksu’nun tarihi öneminden, kazıların sonucundan, gelecek perspektiflerden konuşmuştur.
MİRAS Derneğinin üyesi Nergiz Garayeva’nın hazırladığı milli oyunlar ve yarışmalar programı yerli sakinlerle misafirlerin kaynaşmasına sebep olmuştur. Onlar kol güreşi, ip çekme ve yumurta taşıma yarışlarında oynamışlar.
Yerli sakinler ve misafirler yakındaki dağda çarşamba ocakları yakmış, meşale atmış, dilek fenerleri uçurmuşlar. Oturma evlerinde akşam yemeğinde Şirvan pilavı yeyen şölen katılımcıları sabaha kadar uyanık kalarak çile çıkarmışlar.
Martın 21-de sabah erkenden Terekeme Çarşambası ocağı yakılarak hayvanların iki ocak arasından geçirilmesi töreni izlenmiştir. Daha sonra uyanık kalan şölen katılımcıları kendileri de iki ocak arasından keçmişler.
Şölenin son günü bütün sanatçı, yapımcı ve katılımcılara sertifikalar takdim edilmiştir. |